ШаоЛань Cюэ

Для иностранцев сложно научиться говорить по-китайски. Но учиться читать красивые, иногда сложные иероглифы китайского письменного языка может быть намного проще. Во время простого урока ШаоЛань показывает, как разгадать суть и значения иероглифов, двигаясь от нескольких простых форм до более сложных понятий. Назовите это Chineasy [англ. China — Китай, easy — простой].

Источник:
https://ted.com/

(tarjima vaqtiga videodagi TED logotipli kirish qismi hisobga olinmagan)

Uzbek Subtitles:

0:01 — 0:03

Men Tayvanda o’sganman

0:03 — 0:04

va mening otam kalligraf edi.

0:04 — 0:07

Hayotimdagi eng yorqin xotirabbu

0:07 — 0:10

Xitoy iyerogliflarining shakli va ko’rinishining

0:10 — 0:13

naqadar go’zal ekanligini ko’rsatayotgan oyim edi.

0:13 — 0:15

Shu lahzadan boshlab men bu ajoyib tilga

0:15 — 0:18

ko’ngil qo’ygan edim.

0:18 — 0:20

Lekin chetdagi inson uchun bu til ¶

0:20 — 0:24

Buyuk Xitoy devori kabi egallab bo’lmaydigandek ko’rinadi.

0:24 — 0:26

Oxirgi yillarda meni bitta savol qiziqtirayapti —

0:26 — 0:28

men bu devorni buza olamanmi,

0:28 — 0:31

boshqalar, bu tilning go’zalligini tushunishni,

0:31 — 0:35

ko’rishni xohlovchilar bu ishni osonlik bilan qila olishlari uchun.

0:35 — 0:39

Men Xitoy tilini o’rganishda yangi va tezkor metod

0:39 — 0:42

hozirda juda kerakli bo’lardi deb o’ylab qoldim.

0:42 — 0:46

5 yoshimdan men chizishni o’rgana boshladim, ¶

0:46 — 0:49

har bir iyeroglifning har bir shtrixini,

0:49 — 0:52

kerakli ketma-ketligida.

0:52 — 0:54

Men yangi iyerogliflarni keyingi 15 yil

0:54 — 0:56

davomida har kuni o’rgandim.

0:56 — 0:58

Bizda atigi 5 daqiqa bo’lgani uchun,

0:58 — 1:02

yaxshisi oddiy va tez usulni qo’llaymiz.

1:02 — 1:06

Xitoyda olim 20 mingta iyeroglif bilishi kerak.

1:06 — 1:11

Siz tilni tushuna olishingiz uchun siz mingta bilishingiz kerak bo’ladi.

1:11 — 1:15

Asosiy 200 ta iyeroglif 40% asosiy manbalarni

1:15 — 1:18

tushunishingizda yordam beradi, bu sizga

1:18 — 1:21

yo’l belgilari, restoran menyulari, veb-sahifalarning

1:21 — 1:24

asosiy mazmunini yoki gazetalarni tushunishingiz uchun

1:24 — 1:25

yetarlidir.

1:25 — 1:28

Bugun men 8 ta iyeroglifdan boshlayman,

1:28 — 1:30

bu metod qanday ishlashini ko’rsataman.

1:30 — 1:31

Tayyormisiz?

1:31 — 1:34

Og’zingizni iloji boricha katta oching, ¶

1:34 — 1:36

kvadrat formasiga kirmaguniga qadar.

1:36 — 1:39

Bu og’iz.

1:39 — 1:42

Bu sayrga chiqqan odam.

1:42 — 1:45

Inson.

1:45 — 1:48

Agar olov shaklida insonni tasavvir qilsak,

1:48 — 1:50

ikki tarafida qo’llari bilan,

1:50 — 1:52

bu xuddi «Yordam bering, yonayapman!» deb

1:52 — 1:56

qichqirayotgan ayolga o’xshab qoladi.

1:56 — 2:00

Bu belgi olov shaklidan kelib chiqqan,

2:00 — 2:04

lekin menga buni boshqacha tasavvur qilish yoqadi.

2:04 — 2:06

Bu daraxt.

2:06 — 2:08

Daraxt.

2:08 — 2:13

Bu tog’.

2:13 — 2:15

Quyosh.

2:17 — 2:22

Oy.

2:22 — 2:24

Eshik belgisi shunday ko’rinishga ega,

2:24 — 2:30

vesternlardagi amerikancha barlarning eshiklariga o’xshaydi.

2:30 — 2:34

Men bu 8 ta iyeroglifni «radikallar» deb atayman. ¶

2:34 — 2:35

Ular xuddi qurilish bloklariga o’xshaydi,

2:35 — 2:39

har biridan turli xil iyerogliflar yasash mumkin.

2:39 — 2:41

Odam.

2:41 — 2:45

Agar kimdir orqasidan kelayotgan bo’lsa, bu «ergashmoq», «ketidan yurmoq» degani.

2:45 — 2:48

Eski bir maqolda aytilganidek,

2:48 — 2:51

«ikkita odam — sherikchilik, uchta — olomon».

2:51 — 2:54

Agar odam qo’llarini har tomonga yoysa,

2:54 — 2:59

u: «bu shunday katta edi» deyotgan bo’ladi.

2:59 — 3:03

Agar odam og’iz ichida bo’lsa — u tuzoqda.

3:03 — 3:09

U xuddi kit ichidagi Iona singari mahbus.

3:09 — 3:12

Bitta daraxt — oddiy daraxt.

Ikkita daraxt — bir guruh daraxt.

3:12 — 3:16

Uchta daraxt, bu endi o’rmon.

3:16 — 3:20

Daraxtni tagiga taxtani qo’yamiz va fundament kelib chiqadi.

3:20 — 3:24

Agar daraxtning yuqoriga og’izni qo’ysak, «ahmoq» paydo bo’ladi. (Kulgu)

3:24 — 3:26

Buni eslab qolish oson,

3:26 — 3:31

chunki gapiruvchi daraxt chindan ham ahmoqona ko’rinadi.

3:31 — 3:33

Olov esingizdami?

3:33 — 3:36

Ikkita olov birgalikda — juda issiq.

3:36 — 3:38

Uchta olov — juda katta olov.

3:38 — 3:43

Olovni ikkita eshikni tagiga joylashtiring — bu yong’in.

3:43 — 3:46

Biz uchun quyosh — farovonlik manbai.

3:46 — 3:48

Ikkita quyosh — rivojlanayotgan degani.

3:48 — 3:51

Uchtasi birgalikda — bu uchqunlar.

3:51 — 3:53

Agar quyosh va oyni birlashtirsak —

3:53 — 3:54

bu yorug’lik.

3:54 — 3:58

Yana bu ertaga, kun va tundan keyin degan ma’noni ham beradi.

3:58 — 4:03

Quyosh ufqdan tepaga ko’tariladi. Quyosh chiqishi.

4:03 — 4:06

Eshik. Taxtani eshikni ichiga joylashtiring —

4:06 — 4:08

bu eshik murvati.

4:08 — 4:11

Eshik ichiga «og’iz»ni joylashtiring — bu savol bermoq degani.

4:11 — 4:14

Tuk-tuk. Uyda kimdir bormi?

4:14 — 4:17

Bu odam uydan darrov qochib ketadi,

4:17 — 4:20

yo’q bo’lib qoladi.

4:20 — 4:22

Chapda — «ayol» iyeroglifi.

4:22 — 4:24

Ikkita ayol — «bahs» kelib chiqadi.

4:24 — 4:26

(Kulgu)

4:26 — 4:33

Uchta ayol — ehtiyot bo’ling, bu xiyonat.

4:33 — 4:36

Biz deyarli 30 ta iyeroglif o’rgandik. ¶

4:36 — 4:40

Dastlabki 8 ta radikallarni qo’llash usuli orqali

4:40 — 4:42

32 ta iyeroglif yasash mumkin.

4:42 — 4:43

Keyingi 8 ta iyerogliflar guruhi ham

4:43 — 4:46

bizga yana 32 tasini yasashga yordam beradi.

4:46 — 4:48

Shunday oson usul bilan siz

4:48 — 4:50

bir necha yuz iyeroglif o’rganishingiz mumkin —

4:50 — 4:53

8 yoshli xitoylik deyarli shuncha iyeroglif biladi.

4:53 — 4:56

Iyerogliflarni o’rganganimizdan so’ng biz gaplar tuzishni boshlaymiz.

4:56 — 4:59

Masalan, tog’ va olov bizgalikda —

4:59 — 5:02

yonayotgan tog’, vulqon ma’nosini beradi.

5:02 — 5:05

Biz bilamizki, Yaponiya — kunchiqar mamlakat.

5:05 — 5:09

Bu yerda manba yonida quyosh turibdi,

5:09 — 5:12

chunki Yaponiya Xitoyga nisbatan sharqda joylashgan.

5:12 — 5:16

Quyosh va manba — bu Yaponiya.

5:16 — 5:19

Agar Yaponiya yonida odamni qo’ysak, nima kelib chiqadi?

5:19 — 5:22

Yapon (yaponiyalik).

5:22 — 5:25

Chapdagi iyeroglif — ikkita tog’, ¶

5:25 — 5:27

ustma-ust joylashgan.

5:27 — 5:30

Qadimgi Xitoyda bu surgunni anglatgan,

5:30 — 5:32

chunki Xitoy imperatorlari o’zining siyosiy

5:32 — 5:35

dushmanlarini surgun qilib aynan tog’ga yuborgan.

5:35 — 5:40

Hozirgi paytda «surgun»ning ma’nosi «ketish»ga aylangan.

5:40 — 5:42

Sizga qayerga chiqishni ko’rsatayotgan og’iz,

5:42 — 5:44

«chiqish» degani.

5:44 — 5:48

Bu slayd menga ushbu chiqishimni yakunlashimni va ¶

5:48 — 5:50

sahnadan ketishimni eslatmoqda. Rahmat.

5:50 — 5:54

(Qarsaklar)