Dunyodagi har bir davlatning o’z tili mavjud bo‘lib, insonlar bir necha tillarda muloqot olib boradi. Boshqa mamlakatlar bilan kommunikatsiya qilish uchun esa ularga o’z ona tilida murojaat qilish kerak bo‘ladi. Shunday qilib, ba’zi tillar ko’p foydalanishi tufayli global ahamiyatga egaligi bilan gullab-yashnamoqda. Aksincha, ba’zi tillar bo’lsa kundan-kunga yo’qlikka yuz tutmoqda.

Olimlarning ta’kidlashicha, tahminan 30 yildan keyin dunyoda faqat bugungi kunda keng qo‘llanilayotgan tillardanhina foydalaniladi. Dunyo bizness doirasida chegaralardan global qishloqqa aylandi. Ushbu global qishloqda insonlar o’z bizneslarini osongina kengaytira oladi. Bunda tarjima xizmatlari aloqa to‘siqlarini yengillashtirib, globallashuv jarayonini tezlashtirib yuboradi.

Globallashuv mamlakatlarga bir-birining ko‘nikmalari, bilimlari va resurslaridan foydalanishga yordam berdi.

Kelajak tillari ro’yxati

Agar siz biznesmen yoki tadbirkor bo’lsangiz, yohud oliy yuqori mavqeli kompaniyada ishlashni xohlasangiz, birinchi navbatda kelajakda dominant bo‘ladigan tillar qaysi tillar ekanligini yaxshi bilishingiz kerak. Ular sizga keng imkoniyatlar eshigini ochadi.

Tilni tanlash sizning maqsadli biznesingiz haqidagi tasavvuringizga va siz qanoatlantirmoqchi bo’lgan bozorga bog‘liq. Bundan tashqari, bu siz erishmoqchi bo‘lgan kasbga ham aloqador jarayon. Shuni unutmangki, siz dunyodaa hukmronlik qilayotgan tillar orasidan o’zingizga ma’qul tillarni tanlab olishingiz kerak. Ushbu maqola sizga kelajak tillari ro’yxati bilan yaqindan tanishishda qo’l keladi.

Mandarin tili

Nyu-York Tayms gazetasida chop etilgan maqolaga ko’ra, Xitoy Yaponiyani ortda qoldirdi va AQShdan keyin iqtisodiyotda ikkinchi yetakchilikni qo’lga kiritdi. Mandarina – bu dunyoning iqtisodiyoti o‘sib borayotgan gigant Xitoy tili. Shuning uchun bu tilning kelajagi bor. Qolaversa, xitoy tili so‘zlashuvchilar soniga ko‘ra dunyodagi eng ko’p gapiriladigan tildir. O‘ttiz sakkizta davlat xitoy tilida so‘zlashishini bilarmidingiz? Mandarin lahjasida esa 1,074 milliard kishi muloqot qiladi.

Bundan tashqari, xitoyliklarning 70% mandarin tilida gaplashadi. Ingliz tilida so‘zlashuvchilar mandarin tilini o‘rganishda qiyinchiliklarga duch kelishlari mumkin, ammo bu ularni til o‘rganishdan to‘xtatib qo’yolmaydi, chunki Xitoyning daromadli o‘sishi tufayli xitoy tili dunyo mamlakatlari uchun global imkoniyatlar eshigini ochadi. 2050-yilga borib Xitoy keyingi super davlatga aylanishi bashorat qilinmoqda.

Portugal tili

Bu til Braziliyaning rasmiy tili bo’lib, Braziliya iqtisodiyoti ham jadal rivojlanib bormoqda. Portugal tili dunyodagi yettinchi eng ko‘p so’zlashiladigan til. Bundan tashqari, bu til eng ko’p foydalanilishi bo‘yicha Evropada uchinchi o’rinda turadi. Braziliya BRIKS mamlakatlari a’zosi bo’lib, kelajakda biznesingizni yoyishga yordam beradi. BRIKS – Braziliya, Rossiya, Hindiston, Xitoy va Janubiy Afrika kabi dunyoning iqtisodiyoti gurkirayotgan tashkilot. Ushbu tashkilotning bosh ofisi Shanxayda joylashgan.

Portugal tili Yevropa, Afrika, Sharqiy Timor va Janubiy Amerikaning siyosiy va iqtisodiy tillaridan biridir. Bu shunchalik muhim tilki, agar siz ushbu tilni bilsangiz, 85% ispan, 45% italyan va 25% frantsuz tillarini tushunishingiz mumkin. Portugal tili muhim tillardan biri hisoblanadi, chunki Braziliya dunyodagi uchinchi yoki to’rtinchi yirik bozorga aylanishi taxmin qilinmoqda.

Arab tili

Bir necha yil muqaddam arab tili Yaqin Sharq mintaqasi bilan chegaralangan edi, ammo hozir u dunyoning o’sib borayotgan tillaridan biri hisoblanadi. Bu til 58 dan ortiq davlatlarda keng foydalaniladi. Bundan tashqari, u dunyodagi eng ko’p gapiriladigan to’rtinchi til hamdir. Neft va tabiiy gazning yuqori zaxiralariga ega bo’lgan ko’plab arab davlatlari foydalanadigan bu til dunyo bozorida muhim ahamiyatga ega. Birlashgan Arab Amirliklari dunyo xurmo eksporti bo‘yicha birinchi o‘rinda turadi. Biroq, arab tilining kelajagi mamlakatda sodir bo’ladigan ixtirolar soni bilan bog’liq.

Agar bir mamlakat yangi narsalarni ixtiro qilsa, u yurtda tilning kelajagi obod bo‘lishi uchun zamin yaratilgan bo‘ladi. Arab tilining yana bir muhim jihati shundaki, musulmonlarning muqaddas kitobi arab tilida nozil qilingan. Shuning uchun ham bu til dunyoning muhim tillaridan biri bo‘lib qoladi.

Fransuz tili

Bu til dunyodagi eng tez rivojlanayotgan tildir. Ommabopligi tufayli 2050-yilga borib, u dunyodagi eng koʻp gapiriladigan tilga aylanishi kutilmoqda. Hozirgi vaqtda fransuz tili dunyodagi eng ko’p gapiriladigan tillar ro’yxatida 14-o’rinni egallagan. Fransuz tili 53 mamlakatda tarqalgan 295 millionga yaqin so’zlovchilariga ega. Fransiya dunyodagi iqtisodiyoti rivojlangan yettinchi yirik mamlakatdir. Shuning uchun fransuz tiliga daromadli iqtisodiyot garovi sifatida qaraladi.

Fransiya turli xil texnologiya mahsulotlari va xizmatlarini yetkazib beruvchi eng yirik davlat hisoblanadi. Afrika mamlakatlarida yashovchi odamlar fransuz tilida gaplashadi hamda ularda aholi sonining o‘sish sur’ati juda yuqori. Shuning uchun u fransuz tiliga talab yuqori. Hisobotlarda keltirilishicha, fransuz tilida so‘zlashuvchilarga talab mandarin, xitoy va ingliz tillarida so’zlashuvchilarga qaraganda oshib ketishi taxmin qilinmoqda.

Ispan tili

Servantes instituti ma’lumot berishicha, taxminan 577 million kishi ispan tilida gaplashadi. Bu dunyo bo’ylab xitoy tilidan keyingi ikkinchi eng ko’p so‘zlashiladigan tildir. Hayratlanarlisi shundaki, AQShda ispan tilida so‘zlashadigan eng katta ispanlar jamoasi istiqomat qiladi. Qo’shma Shtatlarda 43 milliondan ortiq kishi ispan tilida gaplashadi va bu raqam barqaror o‘sib boradi.

Bu til Argentina va Meksika kabi dunyoning iqtisodiyoti eng yuqori bo‘lgan ko‘plab mamlakatlarning rasmiy tilidir. Ingliz tilida so’zlashuvchilar ispan tilini osongina o‘rganishlari mumkin, chunki ingliz va ispan tili bir xil tillar guruhiga mansub. Ispan tili global biznes uchun muhim tildir. Shuning uchun u kelajakda ham o‘z o’rnini yo‘qotmaydi.

Hindu-urdu tililari

Bu tillar subkontinentning mashhur tillari hisoblanadi. Hindiston aholisining o‘sish sur’ati juda yuqori. Shuning uchun Hindiston yaqin kelajakda dunyodagi eng ko’p aholiga ega mamlakat bo’lishi kutilmoqda. Shundan kelib chiqib hind tilining talabi va ahamiyatini yaxshiroq anglab yetish mumkin. Boshqa tomondan, Pokiston urdu tilida gaplashadi. Pokiston va Hindistondan kelgan odamlar butun dunyo bo‘ylab tarqalgan va ular urdu tilining rivojiga hissa qo’shib kelmoqda.

Taxminan 534,2 million kishi hind tilida, 163,2 million kishi bo’lsa urdu tilida so’zlashadi. Hindiston iqtisodiyoti hamda axborot texnologiyalari jadal rivojlanmoqda. Texnologiya, elektron tijorat va savdo markaziga sifatida dunyoning ko’plab yuqori darajadagi kompaniyalari Hindistonda o‘z ofislarini autsorsing qilmoqdalar, shuning uchun hind va urdu tillari kelajakda talab yuqori bo‘lishi kutilmoqda.

Rus tili

Bu til Rossiyaning rasmiy tili. Rossiya esa dunyodagi eng yirik davlatlardan biridir. Bundan tashqari, u Shimoliy Osiyo va Sharqiy Evropagacha cho‘zilgan. Belarussiya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston va boshqa davlatlarda bu til keng tarqalgan. Bundan tashqari, u ko‘plab sovet mamlakatlarida lingua franka hisoblanadi. Rus tili dunyodagi eng ko’p gapiradigan sakkizinchi tildir. Shuningdek, u BMTning rasmiy tillaridan biri hisoblanadi.

Rossiya juda daromadli rivojlanayotgan iqtisodiyotga ega. Bu bug‘doy eksporti bo‘yicha dunyoda yetakchi va xom neft, ko‘mir va qayta ishlangan neft moylarining eng ko‘p sotuvchisidir. Shunday qilib, rus bozori rus tilini kelajak uchun qulay tilga aylantiradi.

Nemis tili

Germaniya iqtisodiyoti global dunyoda katta ahamiyatga ega. Taxminan 130 million kishi nemis tilini ona tili va ikkinchi til sifatida biladi. Nemis tili Yevropa Ittifoqidagi eng ko‘p gapiriladigan tillardan biri bo‘lib, u dunyodagi yetti davlatining rasmiy tili hisoblanadi. 42 mamlakatda 7,5 milliondan ortiq kishi nemis tilida so‘zlashadi.

Germaniya dunyodagi beshinchi yirik iqtisodiyotga ega mamlakatdir. U o’zininginnovatsiyalari bilan mashhur. Shuning uchun, nemis tilini yaxshi o’zlashtirgan insonlar Germaniyaning eng yirik iqtisodiyotiga osongina kira oladi. Nemis tili dunyodagi eng ko‘p so’zlashadigan tillar orasida 15-o‘rinni egallaydi va 28 mamlakat aynan shu tildan foydalanadi.

Yapon tili

Yaponiya dunyodagi uchinchi yirik iqtisodiyotga ega davlatdir. U ko‘plab sohalarda turli-tuman kashfiyotlar va ixtirolar bilan mashhur. Yapon tili Yaponiyaning rasmiy tili bo’lib, u dunyodagi eng ko‘p so’zlashiladigan tillar orasida to‘qqizinchi o‘rinda turadi. Bu tilda taxminan 128,3 million kishi muloqot olib boradi. Yaponiya robototexnika, sun’iy intellekt sohasida yetakchi hisoblanadi. Hozir Yaponiyaning texnologik taraqqiyot davri. Shuning uchun yapon tili kelajakdagi rivojlanish uchun juda muhim tildir.

Ingliz tili

Bu til hukmron global tildir. Dunyoning eng nufuzli tashkilotlari o‘zlarining kundalik operatsiyalarini bajarish uchun ushbu tildan foydalanadi. Ingliz tili 118 ta davlatda keng tarqalgan. Bu dunyodagi uchinchi eng ko‘p iste’moldagi til bo’lib, 1,121 ta so‘zlashuvchilari bor. U global biznes tili sifatida qabul qilinadi. Shuning uchun bu til o‘z kariyerasini davom ettirishni xohlaydigan yoki global darajada biznes boshlashni xohlaydigan har bir kishi uchun muhim ahamiyatga ega.

Bengal tili

Dunyo bo’ylab 200 million kishi bengal tilidan foydalanadi. Bu til dunyodagi oltinchi tildir. Bengal tili Bangladeshning rasmiy tili. Bundan tashqari, u ba’zi hind jamoalari, AQSh, Kanada va Buyuk Britaniyada keng tarqalgan. Bengal tilida so‘zlashuvchilar 211 million atrofida. Prognozlarga qaraganda, 2050-yilga kelib, bengafevrbli tili biznes olamida hukmronlik qiladi. Shuning uchun kelajakda Bengal tiliga tarjima xizmatlari muhimidir.

Vetnam tili

Vetnamning rasmiy tilida 76 million kishi muloqot olib boradi. Vetnamliklarning ko‘pchiligi esa Shimoliy Amerika, Avstraliya, Yevropa va Janubiy-Sharqiy Osiyo va Sharqiy Osiyoning boshqa qismlari kabi boshqa mintaqalariga ko‘chib ketishgan bo’lib, ular vetnam tilida so’zlashadi. Vetnam tili analitik tildir. Vetnam tilini o‘rganish barcha sohalarda imkoniyatlar eshiklarini ochadi.

Koreys tili

Bu tilning ahamiyati va kelajagini Shimoliy va Janubiy Koreyada qariyb yetmish besh million kishi shu tilda gaplashishi bilan aniqlash mumkin. Bundan tashqari, bu til vaqt o‘tishi bilan rivojlanib bormoqda. Koreys tilida so‘zlashuvchilarning aksariyati Koreya yarim orolida yashaydi va uch millionga yaqin koreys tilida so‘zlashuvchilar dunyo bo‘ylab tarqalib ketgan. Shunday qilib, bu katta raqam bilan muloqot qilish uchun siz koreys tilini kelajakda eng ko‘p gapiriladigan til sifatida topishingiz mumkin.

Turk tili

Dunyodagi eng koʻp soʻzlashuvchi tillar orasida 12-oʻrinda turuvchi bu tilda 74,2 million mamlakat aholisi muloqot olib boradi. Bundan tashqari, butun dunyo bo‘ylab 78,9 kishi ushbu tilda gaplashadi. Turkiya global iqtisodiyot va siyosatda muhim rol o‘ynaydi. Qolaversa, turk filmlarining dunyo bo’ylab millionlab tomoshabinlari bor. Turk tilining global dunyoda tutgan o‘rni turk tilining kelajagini belgilaydi. Agar siz turk tilini yaxshi bilsangiz, Turkiyada biznesingizni osongina boshlashingiz mumkin.

Italyan tili

Ushbu romantik til Italiya va Shvetsariyaning turli qismlarining rasmiy tilidir. Liviya, Malta, Xorvatiya, Somali va Sloveniyada ham keng tarqalgan. Bundan tashqari, Buyuk Britaniya, AQSh, Avstraliya va Argentinadagi chet elliklar ham ushbu tilda gaplashadi. Britaniya Kengashining ingliz tili effektlari ko‘rgazmasi ingliz tiliga italyan tilidan katta ta’sir ko‘rsatganligini va keyingi tadqiqotlar Buyuk Britaniyaning kelajagida juda muhim til ekanligini aniqladi.

Xulosa o’rnida

Dunyoda har bir tilning o‘z merosi va ahamiyati bor. Chet elda o‘qishni, global biznesni yo‘lga qo‘yishni yoki butun dunyo bo‘ylab sayohat qilishni xohlasangiz maqsadlaringizga erishishda sizga ayrim ma’lum va mashhur tillar yaqindan yordam beradi. Ular orasidan siz uchun qulay va muhimini tanlang hamda yorqin kelajak uchun o‘rganishni shu ondan boshlang!

Muhammad Olim Nuriyaxonim Ulug‘bek qizi
O‘zDJTU, Media va kommunikatsiya fakulteti 4-bosqich talabasi